آثار و تألیفات

آیت الله دکتر مفتح، در طول زندگانی خویش، از تألیف آثار گرانقدر باز نماند و مروری بر تألیفات ایشان، بیانگر آگاهی و اندیشه ژرف و دقت نظرشان در علوم اسلامی است. چنان که امام خمینی بیان می کند: «امید بود که از دانش استاد محترم و از زبان و قلم او بهره‌ها برای اسلام و پیشرفت نهضت برداشته شود و امید است از شهادت امثال ایشان بهره‌ها برداریم.»

شرح آثار و تألیفات

  1. ترجمه و تفسیر مجمع البیان: ترجمه جلد اول این اثر گران سنگ که از تألیفات مرحوم طبرسی است، به قلم آیت الله مفتح با همکاری آیت الله حسین نوری همدانی به فارسی روان انجام گرفت و جلد دوم تا دهم را دکتر مفتح به تنهایی ترجمه نموده است. اهل فن، ترجمه فوق را جزء با ارزش ترین تفاسیر شیعه می دانند.
  2. شرحی بر اسفار ملاصدرا: ایشان در زمان تحصیل و تدریس، کتاب حاشیه بر اسفار ملاصدرا را به نگارش در آورد. این اثر نشانه احاطه وی، بر حکمت اسلامی و عمق دید و ژرفای اندیشه دکتر مفتح، در عرصه حکمت و فلسفه است.
  3. روش اندیشه: شرحی است بر منظومه منطق حاج ملاهادی سبزواری، که پیرامون علم منطق به دست توانای دکتر مفتح در سال 1336 تألیف گردید. این اثر به هنگام تدریس منظومه در حوزه ی علمیه ی قم نگاشته شده است. دکتر مفتح، در معرفی اثر می نویسد: «کتابی که از نظر خوانندگان محترم می گذرد، حاوی یک دوره کامل و در عین حال، ساده منطق می باشد که به ترتیب شرح منظومه سبزواری تحریر (یافته) است، به ضمیمه مطالب سودمند فراوانی که هنگام اشتغال به تدریس کتاب مزبور و مطالعات مربوط به آن به نظر می رسید.» این کتاب علاوه بر حل تمام آن اشکالات و مطالب مفید دیگری که به آن ضمیمه شده، متضمن یک رساله در باره ی پیدایش منطق و سیر تطور آن در دوره های مختلف است. وی در صدد بوده که این اثر را در دو جلد تألیف کند، جلد اول، در منطق که توفیق نگارش آن حاصل شد. اما مؤلف فرصت نگارش جلد دوم را نیافت. این اثر، هم اکنون یکی از منابع درسی در حوزه و دانشگاه به شمار می آید. در مقدمه کتاب، به قلم علامه طباطبایی، دقت نظر، اصابت فکر، وفای بیان و سهولت لفظ مؤلف مورد تقدیر قرار گرفته است.
  4. حکمت الهی و نهج البلاغه : پایان نامه تحصیلی دکترای ایشان، با موضوع حکمت الهی و نهج البلاغه می باشد. در مباحث دیگر این اثر صفت تکلم، دیدگاه فرق اسلامی و عقاید متکلمین معتزله به طور مشروح بیان شده است. محور اصلی این رساله دین و فلسفه و رابطه آن ها با یکدیگر است. ایشان، ابتدا به اثبات وجود خدا، صفات مانع، جبر و اختیار، شبهه قضا و قدر پرداخته است و نهج البلاغه را در موارد مذکور بررسی و تحلیل و تفسیر کرده است. اثر فوق، ضمن اینکه از ژرف نگری و وسعت مبانی و قدرت تحقیق بالایی برخوردار است و مورد مراجعه محققان، اندیشمندان و تمام علاقمندان به این مباحث است، مطالب آن قابل استفاده برای عموم نیز می باشد. مؤلف در آن عالی ترین مضامین فلسفی و کلامی را به زبانی در خور فهم عموم، آن هم از دیدگاه نخستین امام، مورد بررسی قرار داده است. کتاب مورد اشاره دارای پیشگفتاری به نسبت مفصل ، مقدمه و سه بخش است.
  5. آیات اصول اعتقادی قرآن: این اثر مشتمل بر چند بخش می باشد. بخش اول، با عنوان پژوهش و تحقیقات دکتر مفتح، پیرامون مباحث اعتقادی شیعه با تکیه بر قرآن، تألیف شده است. بخش دوم، به زندگی نامه مؤلف اختصاص دارد و در سومین بخش، نمونه هایی از مقالات و سخنرانی های ایشان، در باره ی حکومت اسلامی و فلسفه انقلاب بیان شده است.
  6. نقش دانشمندان اسلام در پیشرفت علوم: حاوی هشت مقاله از مجموعه مقالات دکتر مفتح، که در سال چهارم مجله مکتب اسلام، طی سال های 1304 و 1301 ه.ش به تدریج انتشار یافته بود، در نوشتاری شصت صفحه ای گردآوری و به چاپ رسیده است.
  7. ویژگی های زعامت و رهبری: مجموعه مقالات و سخنرانی های دکتر مفتح، در باره مشخصات رهبری در اسلام، عدم انفکاک رهبری معنوی و سیاسی در اسلام و آزادی در حکومت اسلامی گرد آوری و به رشته تحریر در آمده است. این مطالب و سخنان را دکتر مفتح در اوج اختناق سیاسی در سال 1356 ارائه نموده است.
  8. وحدت دو قشر روحانی و دانشگاهی (ارائه استراتژی وحدت حوزه و دانشگاه) این کتاب متن سخنرانی آیت الله مفتح در سال 1351ه.ش در مدرسه عالی پارس بوده و به چاپ رسیده است.
  9. مقالات: مجموعه نوشتار دکتر مفتح، در موضوعات اعتقادی، اجتماعی، فرهنگی، تاریخی و اخلاقی که در مجلاتی مانند مکتب اسلام به خصوص مکتب تشیع و نیز مجله معارف جعفری به چاپ رسیده است. مقالات اعتقادی حاوی معارف اسلامی و معرفی مذهب حقه تشیع می باشد. یکی از این مقالات ارزشمند تحت عنوان «مکتب اخلاقی امام صادق(ع)» است که در سال 42 شمسی در نشریه سالانه مکتب تشیع درج گردید.
  10. مقدمه نویسی بر آثار دیگران: از دیگر آثار ایشان، مقدمه نویسی بر کتاب های سایر نویسندگان است، که با نوشتن مقدمه بر سیزده جلد کتاب، از آثار نویسندگان جوان، در مجمع علمی اسلام شناسی حوزه، با نظارت ایشان، تألیف و به چاپ می رسید و تا چند سال بعد، ادامه داشت. مجموعه این نوشته ها، در صورت تدوین، به کتابی مستقل وقابل استفاده تبدیل می شود . گزیده ای از این مقدمه نویسی ها در کتابی تحت عنوان «افکار استاد شهید دکتر مفتح» آمده است.
  11. یادداشت ها: در موضوعات مختلف، حاوی مباحث قرآنی و اسلامی که به صورت دست نویس باقی است. از جمله، بخش هایی از تفسیر صافی ملامحسن فیض کاشانی و نیز شهداء الفضله از علامه امینی تحت نظارت ایشان ترجمه گردید.

 

مقالات

مقالات به چاپ رسیده در مجلات درسهایی از مکتب اسالم و مکتب تشیع

  1. ارتجاع یا تمدن
  2. همبستگی مسجد و دانشگاه
  3. نقش اسلام در پیشرفت علوم
  4. آغازجنبش های علمی در اسلام
  5. دانشگاه نظامیه بغداد
  6. اخوان الصفا
  7. روش تحقیق دانشمندان اسلام
  8. توجه مسلمانان به علوم بیگانه
  9. فراگیری و تحقیق مسلمانان در طب
  10. آثار گرانبهای رازی

 

سخنرانی های به چاپ رسیده

  1. وحدت روحانی و دانشگاهی
  2. حکومت اسلامی
  3. فلسفه انقلاب و حکومت
  4. بررسی مراحل تغییر نظام طاغوتی به نظام توحیدی از دید قرآن و تحقیق انقلاب ها و نهضت ها
  5. ایجاد وحدت در امت اسلام
  6. احیای تفکر اسلامی